Asıl ücret dışında çalışanlara işverenler tarafından sağlanan ek ödemelerden en yaygın olan ödeme kalemleri yemek ve yol yardımlarıdır. Yol ve Yemek Ödemelerinin Bordro Hesaplaması ile bu ödemelerde ücret niteliğinde olduğundan bordro hesaplamalarını etkilemekte yol ve yemek yardımı tutarlarında ilgili mevzuatlar çerçevesinde SGK ve gelir vergisi hesaplamasında belirli oranlarda muafiyet uygulanmaktadır.
Yemek Yardımlarının Gelir Vergisi ve SGK İstisnaları
İşveren çalışanın yemeğini karşılamak istediğinde bunun birden fazla seçeneği vardır.
Yemekhane hizmeti verebilir.
Nakit olarak yemek parası ödemesi yapılabilir.
Restoran ve lokantalarda kullanmak için yemek kartı ya da yemek kuponu verilebilir.
Bahsedilen yöntemlerin her biri için sigorta ve gelir vergisi tarafında farklı istisna ve muafiyet tanımlamaları yapılmıştır.
Yemek İstisnası Nasıl Uygulanır?
Nakit Yemek Parası: İşçiye nakit olarak bordrosunda ödenen yemek parası, gelir vergisine tabidir. SGK açısından ise, iş günü bazında günlük asgari ücretin %6’sı kadarı PEK matrahından istisna edilir, üzerinden SGK primi hesaplanmaz.
İşverenin kendi bünyesinde Yemekhane Hizmeti vermesi halinde İşçiye yemek hizmetinin bizzat yemek olarak sunulmuş olması bir ayni yardım niteliği taşıdığından bu yardım üzerinden SGK primi hesaplanmaz. Gelir vergisi açısından da istisna olarak belirlenmiş bu yardımın bedeli, hiç bordroya eklenmeden muhasebeleştirilir. Fakat kıdem ihbar tazminatı hesaplamalarında yemek bedelin çalışanın giydirilmiş ücretine eklenmesi esastır.
Yemek Kartı/Yemek Kuponu: Çalışana nakit olarak ödenmemiş, yemek kartına yüklenmiş ya da yemek kuponu olarak verilmiş yardımlar ise, SGK tarafından sadece yemek hizmeti satın alınabilen bir araç olduğundan ayni yardım olarak değerlendirilir ve tutar ne olursa olsun üzerinden SGK primi hesaplanmaz, prime esas kazanca dâhil edilmez. Gelir vergisi tarafında ise, her yıl yeniden belirlenen rakamlar üzerinden iş günü bazında günlük vergi muafiyeti uygulanır. Bu tutar 2022 yılı Temmuz ayından yıl sonuna kadar KDV dahil 55,08 TL olarak belirlenmiştir.
Yol Yardımı İstisnaları Nasıl Uygulanır?
Nakit Yol Parası: İşçiye nakit olarak bordrosunda ödenen yol parası hem gelir vergisine hem de SGK’ya tabidir. Hiçbir istisna uygulanmaz.
Servis Hizmeti: İşçiye yol parası vermeden, onu işe götürüp getirecek bir araç temin edilmesi bir ayni yardım niteliği taşıdığından bu yardım üzerinden SGK primi hesaplanmaz. Gelir vergisi açısından da istisna olarak belirlenmiş bu yardımın bedeli, hiç bordroya eklenmeden muhasebeleştirilir. Fakat kıdem ihbar tazminatı hesaplamalarında servis bedelin çalışanın giydirilmiş ücretine eklenmesi esastır.
Toplu Ulaşım Kartı/Bileti: Çalışana nakit olarak ödenmemiş, yol kartına yüklenmiş ya da bilet olarak verilmiş yardımlar ise, SGK tarafından ayni yardım olarak değerlendirilir ve tutar ne olursa olsun üzerinden SGK primi hesaplanmaz, prime esas kazanca dâhil edilmez.
Yol yardımının kart ya da bilet olarak verilmesi ile ilgili 2020 yılından itibaren geçerli olan yeni düzenleme ile, iş günü bazında gelir vergisi istisnası uygulamak da mümkün oldu. Bu tutar 2022 yılı Temmuz ayından yıl sonuna kadar günlük 25,5 TL olarak belirlenmiştir.
