İştirak Hissesi Satışları : Günümüzde birçok şahıs ve firma;
- Gelir elde etmek,
- Farklı sektörlerde yer almak,
- Yatırımlarını genişleterek daha fazla katma değer yaratmak amacıyla
esas faaliyetlerine ek olarak başka şirketlerin hisselerine sahip olmaktadır.
Bu doğrultuda elde edilen hisselerin ilerleyen süreçte olası satışı durumunda, bu hisselerin satışından elde edilecek kar ile alakalı mevzuatta düzenleme yapılmış olup; belirli şartlar sağlanıyor ise, iştirak hisselerinin satışından elde edilecek kazancın %75 i vergiden istisnadır.
İştirak hisselerine ilişkin bu istisnadan faydalanmak için; mevzuat doğrultusunda gereklerin önceden planlanarak, ihtiyaç duyulduğunda iştirak hisse satış kazancı istisnasından yararlanmaya hazır olmak önem arz etmektedir.
İştirak Hissesi Nedir?
Kurumlar vergisi kanunu genel tebliğinde İştirak hisseleri; menkul kıymetler portföyüne dahil Hisse senetleri ve ortaklık payları olarak ifade edilmektedir.
Anonim şirket ve Limited şirketteki iştirak hisselerini açıklayacak olursak;
- Anonim şirketlerde, Ortaklık payları ve Hisse senetleri,
- LTD Limited şirketlerde yine ortaklık payları şeklindedir.
Hisse Senedi:
Sermayesi paylara bölünmüş ortaklıklar tarafından çıkarılan, ortaklığa katılım payını gösteren kıymetli evraktır. Diğer bir deyişle menkul kıymettir.
Diğer bir pay sahipliği hakkı veren senetlerde İlmuhaberlerdir.
İlmuhaberler; Anonim şirketler tarafından hisse senetlerinin yerini tutmak amacıyla çıkarılan menkul kıymetlerdir.
İlmuhaberler sahiplerine;
- Genel kurula katılmak,
- Oy kullanmak,
- Kar payı almak gibi
pay sahipliği kazandırmaktadır.
Geçici ilmühaberler Anonim şirketçe hisse senedi çıkarılarak ortaklara verildiği anda geçerliliğini kaybetmektedir.
Kazanç İstisnası Uygulamasından Nasıl Faydalınmaktadır?
Şirketler veya şahıslar ellerinde bulunan hisse senedinin Zaman içinde değerinde meydana gelen artışa bağlı olarak, bu hisseleri sattıklarında kazanç elde etmektedirler bu kazançlar;
Şahıslarda; değer artış kazancı olarak gelir vergisine,
Kurumlarda ise; İştirak hissesi satış kazancı olarak kurumlar vergisine tabi olarak vergilendirilmektedir.
Bu bilgilere ek olarak bazı iştirak hissesi satışlarında kazanç istisnası söz konusu olup, bunun için öncelikle iktisap yani edinim tarihinden itibaren 2 yıl gibi bir sürenin geçmesi şart koşulmuştur.
İktisap tarihinden itibaren 2 yıllık sürenin geçmesinden sonra elden çıkarılan Hisselerin bazılarının elden çıkarılması durumunda elde edilen kazanç ise istisna sınırları çerçevesinde vergiye tabi olmayacaktır.
Burada satışa konu ortaklık payının; şahısa mı yoksa şirkete mi ait olduğu ve hangi şirket türüne ait ortaklık payı olduğu önem arz etmektedir.
Bu doğrultuda,
Şahıslara ait;
- Limited şirket ortaklık payları ne zaman satılırsa satılsın satışa ilişkin kar tutarı, değer artış kazancı olarak vergilendirilecektir. Çünkü Limited şirketlerde Hisse senedi veya ilmühaber bastırılmamaktadır. Biz bunu Limited şirketler için bir dezavantaj olarak değerlendiriyoruz. Limited şirketlere Nev’ i Değişikliği tavsiyelerimizin gerekçelerinden biri de budur. (VERGİLENDİRİLİR)
- Hisse senedi veya ilmühaber bastırılmamış Anonim şirket hisseleri ne zaman satılırsa satılsın değer artış kazancı olarak vergilendirilir. (VERGİLENDİRİLİR)
- Hisse senedi veya ilmühaber bastırılmış Anonim şirket hisseleri İktisap tarihinden itibaren 2 yıl sonra satıldıysa tamamı istisna (%100 İSTİSNA VERGİLENDİRİLMEZ)
Şirketlere ait;
- Limited şirket ortaklık payları veya Anonim şirket hisseleri; iktisap tarihinden itibaren 2 yıllık süre geçti ise; bunların satışından elde edilecek kazancın % 75 lik kısmı “İştirak hissesi satış kazancı” olarak vergiden istisna tutulacaktır.
KDV İstisnası Nasıl Uygulanmaktadır?
KDV istisnasında en önemli husus; Hisse senedi veya ilmuhaberin basılı olup olmamasıdır.
Şahıslara ait hisselerde;
- İştirak hisseleri elden çıkarıldığında her türlü KDV’den istisna (Hisse senedi basılsın basılmasın)
Şirketlere ait hisselerde;
- Hisse senedi basılı ise süre sınırlaması olmaksızın her türlü KDV’den istisna,
- Hisse senedi basılı değil ise KDV istisnasından faydalanabilmek için 2 yıllık süre şartı bulunmaktadır.
İlk İktisap Tarihi Tespitine Örnek
Tüm bu işlemlerde ilk iktisap tarihinin tespiti istisna uygulaması açısından önemlidir. Örnek vermek gerekirse; İç kaynaklardan sermaye arttırılarak bedelsiz elde edilen hisselerin ilk iktisap tarihi; bu bedelsiz edinilen hisselere dayanak oluşturan daha önceki hisselerin edinim tarihi kabul edilmektedir.
Bir örnek daha vermek gerekirse Şahısa ait bir Limited şirket hissesi mevcutsa ve bu limited şirket nev i değiştirerek Anonim şirket olmuşsa, şahısa ait bu hisselerin satışında istisnadan faydalanabilmek için 2 yıllık süreye bağlı ilk iktisap tarihi hesabı Anonim şirkette hisselerin bastırıldığı tarih kabul edilecek ve bu tarihten itibaren 2 yıllık sürenin tamamlanması aranacaktır.
Bu tarzda birçok ilk iktisap tespitine konu durum vardır bunların iyi değerlendirilerek sonrasında istisnadan faydalanma yoluna gidilmelidir.
Erkan Gülerik
