İşletmelerin mali istikrar sağlamaları ve kanunlara uygun faaliyet göstermeleri muhasebe ve finansal raporlama faaliyetlerine bağlıdır. Bu faaliyetler, şirketlerin mali durumunu görüp performans ölçmelerine yardımcı olur. Söz konusu uygulamalar aynı zamanda işletmelerin yasal düzenlemelere uygun bir biçimde hareket etmesini sağlar. Faaliyetlerin sürdürülebilirliği ise finansal raporlama ve muhasebe işlemlerinin trendlere uygun bir biçimde yapılmasına bağlıdır. Bu kavramlar ve en son trendler hakkında bilgi edinmek isterseniz yazının devamını okuyabilirsiniz.
Muhasebe ve Finansal Raporlama Kavramlarına Genel Bakış
Muhasebe ve finansal raporlama ile ilgili trendlerden bahsetmeden önce bu kavramları genel olarak tanımlamak faydalı olur. İşletmelerin finansal kayıtlarının tutulması muhasebe olarak adlandırılır. Bu branş, şirketlerin faaliyetlerine ilişkin kayıtların derlenmesi, tutulması ve raporlanması gibi faaliyetleri içerir. Söz konusu kayıtların şirket paydaşlarına sunulması ise finansal raporlama olarak adlandırılır.
Finansal Raporlamanın Önemi ve Amaçları
İşletmenin genel durumu ve mali performansı, onun paydaşlarını ilgilendiren bir konudur. Finansal raporlama, ortakların bu konuda bilgilendirilmesini sağlayan bir faaliyettir. Söz konusu faaliyet kapsamında oluşturulan raporlar; şirketin mevcut durumunu, performansını ve nakit akışını gösterir. Bahsedilen dokumanlar aynı zamanda işletmelerin yasal gereksinimlere uygun bir biçimde hareket etmesini sağlar.
Finansal raporlar, işletmenin paydaşları için güvenli bir kaynak oluşturur. Bu dokümanlar yatırımcılar, tedarikçiler ve kredi verenler tarafından da talep edilebilir. Örneğin; kredi kuruluşu şirketin mevcut mali durumunu ve kredinin geri ödenip ödenmeyeceğini görmek için rapor isteyebilir. Raporlama işlemi, şirketin mali durumu ve geleceğiyle ilgili karar alma süreçlerinde önemli bir rol oynar.
Muhasebenin Tanımı ve Amacı
Muhasebe, işletmelerin mali faaliyetlerinin genel olarak incelenmesini ve kontrol edilmesini amaçlar. Söz konusu faaliyetlerin ölçümü, raporlanması, sınıflandırılması ve derecelendirilmesi için yapılan çalışmalar bu kavrama dahildir. Söz konusu uygulamanın temel amacı, şirketlerin performansını ve finansal durumunu anlamalarına yardımcı olmaktır. Finansal raporlar, muhasebe verileri baz alınarak hesaplanır.
Muhasebe İlkeleri ve Standartları
Muhasebe ve finansal raporlamaya ilişkin faaliyetler çeşitli standartlarla belirlenir. Hesaplama ve raporlama gibi işlemler bu standartlara uygun bir biçimde yapılmalıdır. Bahsedilen ölçütler, finansal bilgilerin doğruluğunu ve karşılaştırılabilirliğini sağlamak için kullanılır. Söz konusu iş kollarında faaliyet gösteren kişi ve kurumların TMFRS ve UFRS standartlarına uyması gerekir.
Türkiye Muhasebe Finansal Raporlama Standartları (TMRFS)
Türkiye’de yapılan muhasebe ve finansal raporlama işlemleri TMRFS’ye göre belirlenir. Bu standartlar, ülke genelinde faaliyet gösteren işletmeler, mali müşavirler ve muhasebeciler için bağlayıcı niteliğe sahiptir. Söz konusu prosedürler Türk Ticaret Kanunu’na ve uluslararası standartlara dayanır. TMRFS, genel olarak işletmelerin finansal tablolarına odaklanır. Bu tablolar hazırlanırken uyulması gereken ilkeler söz konusu standartlara dâhildir.
Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (URFS)
URFS, uluslararası alanda kullanılan bir standartlar bütünüdür. Bu kapsamda yer alan prosedürler, işletmelerin finansal tablolarını hazırlarken izlemesi gereken ilke ve kuralları içerir. Söz konusu standartlar, TMRFS dâhil olmak üzere ulusal prosedürler üzerinde de belirleyicidir. Uluslararası mecralarda yapılan faaliyetlere ilişkin raporların bu kurallara uygun olması gerekir. Bahsedilen kurallar, finansal işlemleri dünya genelinde uyumlu ve karşılaştırılabilir bir hâle getirmeyi amaçlar.
Muhasebe ve Finansal Raporlama Yeni Trendler
Muhasebe ve finansal raporlama faaliyetleri, bilimsel ve teknolojik gelişmelere göre yenilenen bir yapıya sahiptir. İşletmelerin mali işlemlerinin doğru ve zamana uygun bir biçimde yapılması için bu değişiklikleri takip etmek gerekir. Dünya genelinde yükselen trendler de söz konusu branşlar açısından büyük bir öneme sahiptir. Bahsedilen trendleri inceleyerek muhasebe faaliyetlerini standartlara ve etik değerlere uygun bir hâle getirmek mümkündür.
Dijitalleşme ve Otomasyon
Finansal raporlama süreçlerinde minimal hatalar büyük problemlere yol açabilir. İnsan kaynaklı hataları en aza indirmek ise dijitalleşmeyle mümkündür. Otomasyon ve dijitalleşme süreçleri bu sebepten ötürü son yıllarda büyük bir trend hâline gelmiştir. Örneğin, bulut tabanlı yazılımlar işletmelerin finansal verilerinin saklanmasına yardımcı olur. Bu verilerin depolanması erişilebilirlik açısından avantaj sağlar.
Dijitalleşme, veri entegrasyonunu kolaylaştıran bir işlemdir. Bu işlem, finansal süreçlerin tamamının otomatikleştirilmesini sağlar. Otomatikleştirilmiş süreçler ise zaman ve maliyet açısından avantaj yaratır. Doğru depolanan ve hızlı işlenen verilerle finansal işlemleri kısa sürede ve etkin bir biçimde yapmak mümkündür. Verileri optimize ederek zamanı ve kaynakları verimli bir biçimde kullanabilirsiniz.
Sürdürülebilirlik Raporlaması
Sürdürülebilirlik, son yıllarda en az kârlılık kadar önemli bir gösterge olarak kabul edilir. Başka bir ifadeyle, bir şirketin başarılı olması için kârlılık ve mali istikrar kadar sürdürülebilirlik konusunda da iyi bir performans göstermesi gerekir. Finansal açıdan doğru önlemleri alarak işletmenin kaynaklarını tasarruflu kullanmak ve çevre dostu bir yönetim modeli benimsemek mümkündür. Muhasebe ve finansal raporlama işlemlerinde doğru adımları atarak sürdürülebilir bir yönetim biçimi benimsenebilir.
Sürdürülebilirlik raporlaması; işletmenin performans ve etkisini ölçen bir raporlama sistemidir. Bu raporlar, şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetimle ilgili hedeflerine ulaşmaktaki başarısını gösterir. Söz konusu sistem, şirketlerin toplumsal sorumluluklarını yerine getirmesine yardımcı olur. Detaylı bir raporlamayla firmanın doğa dostu ve toplumsal değerlere uygun bir yönetim biçimi geliştirmesini sağlamak mümkündür.
Veri Analitiği
İşletmenin mali durumu hakkında doğru tespitleri yapmak için verileri doğru yorumlamak gerekir. Veri analitiği muhasebe ve finansal raporlama açısından önemli bir branştır. Söz konusu branş, ham verilerin yorumlanarak faaliyete faydalı hâle getirilmesine yardımcı olur. Bu yöntemden yararlanarak büyük data setlerini analiz etmek ve gerçeğe yakın tahminler geliştirmek mümkündür.
Veri analitiği; değerlendirme, raporlama ve karar süreçlerinde etkin bir rol oynar. İşletmenin finansal istikrarına ilişkin datayı belli bir analitik sistemde inceleyerek doğru bilgileri elde etmek mümkündür. Söz konusu veri setleri mali durumların analiz edilmesine yardımcı olur. Ham verileri etkin bir biçimde işleyerek muhasebe ve finansal raporlama açısından önemli bilgiler elde edilebilir.
Yapay Zeka Kullanımı
Yapay zeka, birçok alanda olduğu gibi muhasebe ve finansal raporlama sektörlerinde de önemli bir unsur hâline gelmiştir. İnsan kaynaklı hataları en aza indiren yapay zeka uygulamaları, finansal işlemlerin hızlı bir biçimde yapılmasını sağlar. Söz konusu sistemler, zaman ve masraf kaybını büyük ölçüde önler. Yapay zeka uygulamalarını kullanarak hesaplama maliyetlerini düşürmek ve finansal tabloların optimizasyonunu etkin bir biçimde sağlamak mümkündür.
Yapay zeka uygulamaları, veri analizinin miktarını ve kalitesini artırmaya yardımcı olur. Bunlar gözlem ve algı gücünü artırarak finansal tabloların derin bir biçimde analiz yapılmasını sağlar. Bu sayede silik kanıtları algılamak ve verilerile ilgili insanların tespit etmesi zor olan karmaşık bulguları tespit etmek mümkün olur. Muhasebe uygulamalarına optimize edilmiş yapay zeka sistemleriyle hataları hızlı bir biçimde gidermek de mümkündür.
İç Kontrol ve Denetim Süreçleri
Şeffaflık, muhasebe ve finansal raporlama süreçlerinde gözetilmesi gereken önemli değerlerden biridir. İç kontrol ve denetim süreçleri, finansal faaliyetlerin şeffaf hâle getirilmesini sağlar. İşletmeler, etkili bir iç kontrol çerçevesi oluşturarak söz konusu süreçlerin doğruluğu ve güvenliğini temin edebilir. Yönetim planlamasında doğru adımları atarak muhasebe süreçlerinde şeffaf ve güvenilir bir faaliyet yürütmek mümkündür.