İşletmenizde stajyer çalıştırarak işlerinizin hızlı bir biçimde yapılmasını sağlarken aynı zamanda öğrencilere ve meslek öğrenmek isteyen kişilere eğitim olanağı sunabilirsiniz. Bu unvana sahip işçiler, diğer personellere göre daha uygun maliyetlere sahiptir ve daha az kalifikasyon gerektiren işler için uygundur. Söz konusu personel için staj sigortası yapılması ve belli oranda maaş ödenmesi zorunludur. Sizin için hazırladığımız bu içeriği okuyarak stajyer çalıştırmaya dair yükümlülükler hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Staj programlarına sahip olan eğitim kurumları, iş kazası ve meslek hastalığı gibi durumlara karşı gerekli önlemleri almakla mükelleftir. Staj sigortası bu önlemlerin alınması ve söz konusu durumlarda personele sağlık hizmet sunulması için geliştirilen bir sigorta programıdır. Personelin çalışma dönemi boyunca geçerli olan bu sigorta, işyerinde meydana gelebilecek sağlık sorunlarına ve risklere karşı korunma amacı taşır. Söz konusu uygulama, sektör fark etmeksizin öğrenci çalıştıran bütün işyerleri için zorunludur.
Staj Sigortasını Kim Öder?
Staj sigortası, stajyerin bağlı bulunduğu eğitim kurumu (lise, üniversite veya meslek edindirme kursu) tarafından ödenir. Söz konusu kurumlarda okuyan öğrencileri çalıştıran işveren, sigorta primlerini ödemekle mükellef değildir. Ancak maaş ödeme yükümlülüğü işverene aittir.
Stajyer Çalıştırmak Zorunlu Mudur?
3308 Sayılı Kanun, 10 ve üzerinde işçiye sahip olan her işletmeyi stajyer çalıştırmakla yükümlü kılar. Staj olarak çalışan öğrenci sayısı işletme personelinin %5’inden az veya %10’undan fazla olamaz. 10 ve üzerinde personele sahip olan şirketler, bağlı bulundukları Çalışma İş Kurumu İl Müdürlüklerine, Milli Eğitim Müdürlüklerine ve ilde bulunan Yüksek Öğretim Kurulumlarına bildirilir. Bu şirketlerin öğrencilere staj olanağı sağlama mükellefiyeti bulunur.
Stajyer Çalıştırma Koşulları Nelerdir?
Stajyer, öğrenme sürecinde olduğu için normal işçiyle aynı çalışma koşullarına sahip olamaz. Örnek olarak, vardiyalı çalışan bir iş yerinde stajyerin mutlaka gündüz mesaisinde olması gerekir. Diğer yandan, işveren öğrenim sürecindeki personele yarıyıl ve yaz tatilleri boyunca toplam bir ay ücretli izin vermekle yükümlüdür.
Staj Sigortası Emeklilikte Geçerli Midir?
Yukarıda belirtildiği gibi staj sigortası, staj çalışması kapsamında gerçekleşmesi muhtemel olan iş kazalarını ve meslek hastalıklarını kapsayan bir durumdur. Dolayısıyla emeklilik primleri bu sigortanın ödemesi içinde yer almaz. Emeklilik hesaplanırken mezuniyet sonrasında çalışılan sürelerin primleri dikkate alınır. Dolayısıyla stajyerlerin yaptırdığı ve okul tarafından ödenen sigorta emeklilikte geçerli değildir.
Gönüllü ve Zorunlu Staj Arasındaki Fark Nedir?
Stajyer sigortası yükümlülüğü, gönüllü ve zorunlu stajlara göre değişiklik gösterir. Lise, üniversite veya çıraklık kursunda eğitim gören kişilerin söz konusu kurumların desteğiyle katıldığı staj programları zorunlu olarak adlandırılır. Meslek öğrenimi kapsamında çalışan kişiler, asgari ücretin belli bir yüzdesi tutarında maaş alır. Bahsedilen personelin sigorta yükümlülüğü eğitim kurumuna aittir, işveren yalnızca belirlenen tutar oranında maaş öder.
Eğitim programları dışında iş öğrenmek isteyen kişiler, şirketlerin stajyer ilanlarına başvuru yapabilir. Örneğin, kariyer değiştirmeyi düşünen birisi yapmak istediği meslekte stajyer olarak çalışmaya başvurabilir. Bu durum gönüllü staj olarak adlandırılır. Gönüllü stajyerin herhangi bir personelden farkı yoktur. İşveren, bu çalışma modelinde personele en az asgari ücret tutarında maaş ödemekle ve onun sigorta primlerini düzenli olarak yatırmakla yükümlüdür.
Staj Sigortası Sigorta Başlangıcı Sayılır Mı?
Staj sigortası, meslek öğrenim sürecinde olan personeli sağlık risklerinden korumayı amaçlar. Bu çalışma süreci, öğrenime dâhil olarak kabul edilir. Öğrenciler, çalıştıkları işyerinde yapılan değerlendirmelerle not alır. Söz konusu notlar, öğrencinin diploma puanını etkiler ve bazı durumlarda sınav yerine geçer. Dolayısıyla, bu durum eğitim sürecinin devamı olarak kabul edildiği için sigorta başlangıcı sayılmaz.
Staj Sigortası Sağlıkta Geçerli Mi?
Çıraklar ve stajyerler primleri ödendiği sürece 4/A’lı olarak kabul edilirler. Her ne kadar bu sigorta tipi genel olarak meslek kazalarını kapsasa da öğrencilere staj süreci boyunca sağlık sigortası kapsar. Söz konusu sigorta kapsamında olan kişiler iş kazalarından bağımsız olan sağlık sorunları için de hastanelerde tedavi olabilir ve ilaçları indirimli olarak alabilir. Personel, bu olanaktan sigorta primleri okul tarafından ödendiği sürece sorunsuz bir biçimde yararlanabilir.
2023 Stajyer Maaşı Ne Kadar?
Stajyer maaşı, asgari ücretin %30’u oranında hesaplanır. Söz konusu hesaplama net rakam üzerinden yapılır. 2023 Haziran ayında asgari ücrette %34’lük bir artış gerçekleştirilmiştir. Bu artıştan sonra net asgari ücret 11.402 TL olarak belirlenmiş ve stajyer maaşı da buna bağlı olarak güncellenmiştir. Bahsedilen oranı aşağıdaki formülü uygulayarak bulabiliriz.
11.402 TL x 0.30 = 3.420,60 TL
Yukarıda verilen tutar asgari stajyer maaşıdır. Ödenmesi gereken maaş, öğrencinin eğitim aldığı kuruma ve işyerinin çalışan sayısına göre değişiklik gösterir. 2023 yılı düzenlemelerine göre maaş tutarları şunlardır:
- 0-20 çalışana sahip olan işletmeler için: 1710,30 TL
- 20+ çalışan sayısına sahip işletmeler için: 3.420,60 TL
- Çırak ve aday ücreti. 3.420,60 TL
- Kalfa ücreti: 5,701 tl
- 12. Sınıf Mesleki Eğitim Öğrencisi ücreti: 5,701 TL
- Mühendislik Fakültesi Öğrencisi Stajyer Ücret: 3.990,70 TL
İşveren, dilediği takdirde öğrencilere yukarıdaki tabloda verilen rakamlardan daha yüksek ücretler ve ek primler sunabilir. Ancak asgari tutarlar bu listede belirtildiği gibidir.
2023 Stajyer Maaşı Devlet Desteği Ne Kadar?
Devlet kurumları, istihdamı artırmak ve meslek öğrenimini yaygınlaştırmak için pek çok olanak sunar. Stajyer maaşı devlet desteği, bu kapsamda işverenler için sağlanan olanaklar arasındadır. Söz konusu destek dâhilinde işverenlerin stajyerlere ödemesi gereken net maaşın bir kısmı devlet tarafından karşılanır. Bu uygulama, bir yandan şirketlerin mali yükünü hafifletirken diğer yandan işverenleri stajyer çalıştırmaya teşvik etmeyi amaçlar. Devlet desteği koşulları 7346 sayılı Kanun ile belirlenmiştir. Bu kanuna göre belirlenen destek oranları aşağıdaki gibidir:
- 0-20 personel sayısına sahip işletmelerde maaşın 2/3’ü
- 20+ personel sayısına sahip işletmelerde maaşın 1/3’ü
- Meslek lisesine giden öğrenciler için maaşın 2.552,04 TL’lik kısmı
- Fen ve Mühendislik fakültesinde eğitim gören stajyerler için maaşın 2,997,38 TL’lik kısmı devlet tarafından ödenir.
Zorunlu staj kapsamında öğrenci çalıştıran işverenler devlet desteği başvurusunu öğrencinin okuluna yapabilir. Destek onaylanması hâlinde maaşın belirlenen kısmı işverene ödenir. Diğer yandan, stajyer maaşının ve desteğe konu olan tutarın muhasebe kayıtlarının yapılması zorunludur. E-Kalfa ile bu kayıtları sorunsuz bir biçimde gerçekleştirebilir ve arşivleyebilirsiniz.
Staj Ücretini Ödememenin Cezası Nedir?
Stajyer çalıştırmaya yönelik hususlar 3308 Sayılı Kanun ile belirlenir. Bu kanuna göre, zorunlu eğitim kapsamında öğrenci çalıştıran bütün işletmeler okula sigorta başvurusu yapmak zorundadır. Maaş ödenmesi de işveren payına düşen bir zorunluluktur. Söz konusu ücretlerin ödenmemesi hâlinde şirkete ihtar verilir. İhtardan sonraki on gün içinde ödeme yapılmadığında ise idari para cezası uygulanır. Bu ceza, 2023 yılı için 6.661 TL olarak belirlenmiştir. Diğer yandan, söz konusu maaşın ödenmemesi konusunda 5 yıllık bir zaman aşımı süresi vardır. Öğrenci, bu süre içinde mahkemeye başvurarak alacak davası açabilir.